PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH DẠNG BÀI TÌM TỈ LỆ GIỚI TÍNH TRONG CÁC KIỂU HÌNH Ở ĐỜI CON
Bài 10: Ở một loài thú, biết tính trạng chiều cao chân do 2 cặp gen A, a và B, b cùng tương tác quy định. Khi có cả hai gen trội A, B cho chân cao, các kiểu gen khác đều cho chân thấp. Tiến hành phép lai AaXBXb × AaXBY. Theo lí thuyết, trong tổng số cá thể chân cao ở F1 cá thể đực chiếm tỉ lệ bao nhiêu?
Hướng dẫn giải
Công thức giải nhanh
Nếu tính trạng di truyền theo quy luật tương tác bổ sung loại có tỉ lệ 9 M : 7N và có liên kết giới tính thì ở phép lai giữa 2 cơ thể dị hợp 2 cặp gen (AaXBXb x AaXBY) thu được F1 có: – Trong số các cá thể có kiểu hình M, cá thể thuộc giới dị giao tử (XY) chiếm tỉ lệ = $\frac{1}{3}$. – Trong số các cá thể có kiểu hình N, cá thể thuộc giới dị giao tử (XY) chiếm tỉ lệ = $\frac{5}{7}$. (Nếu tỉ lệ kiểu hình là 9:6:1, cá thể thuộc giới dị giao tử (XY) chiếm tỉ lệ = $\frac{2}{3}$) |
Chứng minh:
– Ở bài này, kiểu hình M là do kí hiệu kiểu gen A-B- quy định; Kiểu hình N là do các kiểu gen A-bb hoặc aaB- hoặc aabb quy định.
– P dị hợp 2 cặp gen (AaXBXb × AaXBY) thì thu được F1 có kiểu hình M gồm các kiểu gen là:
6A-XBX– ; 3A-XBY ® Giới dị giao tử (XY) chiếm tỉ lệ = $\frac{3}{6+3}=\frac{1}{3}.$
– F1 có kiểu hình N gồm các kiểu gen là:
2aaXBX– ; 1 aaXBY ; 3A-XdY ; 1aaXdY.
® Giới dị giao tử (XY) chiếm tỉ lệ $\frac{1+3+1}{2+1+3+1}=\frac{5}{7}.$
– P là AaXBY × AaXBXb.
Vận dụng công thức, ta có:
Trong số các cá thể chân cao ở Fl, cá thể đực chiếm tỉ lệ = $\frac{1}{3}$. ® Đáp án A.