Trước khi bước sang bài văn mẫu chứng minh Tuyên ngôn Độc lập là một áng văn chính luận mẫu mực, mời các em xem them video bài giảng của cô Phan Thị Mỹ Huệ. Đối với dạng đề văn này, để làm tốt các em cần chú ý những nội dung chính trong phần giới thiệu chung và phần hướng dẫn đọc hiểu văn bản ở video bài giảng của cô như: hoàn cảnh ra đời, mục đích, những giá trị và nội dung cơ bản như cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn và lời tuyên bố độc lập được Hồ Chí Minh trình bày một cách chặt chẽ, hấp dẫn, lý luận sắc bén, giàu sức thuyết phục; từ đó khẳng định tác phẩm là một áng văn chính luận mẫu mực của Người đối với đất nước và dân tộc. Bài giảng nhằm cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản nhất, giúp các em có đủ cơ sở lý luận tiến hành viết bài văn phân tích giá trị to lớn về mặt lịch sử và văn chương của tác phẩm được chính xác và hấp dẫn hơn. Mời các em cùng theo dõi!
A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
B. Dàn ý chi tiết
a. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập (khái quát)
- Dẫn dắt và khẳng định Tuyên ngôn Độc lập là một áng văn chính luận mẫu mực
b.Thân bài
- Khái quát chung về tác phẩm: Tuyên ngôn Độc lập (sơ lược về hoàn cảnh sáng tác, mục đích và nội dung chính)
- Chứng minh Tuyên ngôn Độc lập là một áng văn chính luận mẫu mực:
- Tuyên ngôn Độc lập tuy là văn kiện chính trị, chứa đựng những nội dung chính trị, nhưng đây không phải là tác phẩm khô khan, trừu tượng. Về hình thức, đây là tác phẩm thuộc thể văn chính luận. Đặc trưng của văn chính luận là hệ thống lập luận chặt chẽ, với những lí lẽ sắc bén và những bằng chứng thuyết phục
- Tuyên ngôn Độc lập có hệ thống lập luận chặt chẽ, với những lí lẽ sắc bén, những bằng chứng thuyết phục
- Lập luận chặt chẽ: Trích dẫn hai bản Tuyên ngôn Dân quyền và nhân quyền làm cơ sở pháp lí, tạo tiền đề cho phần bác bỏ những luận điệu xảo trá của thực dân Pháp trên cơ sở thực tế và cuối cùng tuyên bố độc lập một cách hùng hồn, đanh thép
- Dẫn chứng giàu thuyết phục: dẫn chứng hai bản tuyên ngôn, những dẫn chứng cụ thể, chi tiết về tội ác của thực dân Pháp
- Ngôn ngữ chính luận vừa chính xác, vừa gợi hình và giàu cảm xúc
- Sử dụng nhiều quan hệ từ liên kết: thế mà, bởi thế cho nên…; cấu trúc câu trùng điệp “một dân tộc…”, “dân tộc đó…”
- Ngôn từ gợi hình, giàu cảm xúc: tắm trong những bể máu, bóc lột đến tận xương tủy…. gợi lòng căm thù mạnh mẽ
- Giọng điệu linh hoạt theo nội dung: có lúc hùng hồn, đanh thép, có lúc căm phẫn…
- Tổng kết vấn đề:
- Tuyên ngôn Độc lập xứng đáng là một áng văn muôn đời của dân tộc, là một áng văn chính luận xuất sắc đã để lại nhiều dư vị trong lòng người.
- Áng văn chính luận chuẩn mực từ bố cục chặt chẽ đến từng chi tiết nhỏ, từng dẫn chứng cụ thể, tất cả như thổi bùng cảm xúc của người đọc để trở về chung một tâm trạng, chung một nỗi niềm của người con đối với quê hương, đất nước đó là “độc lập”. Một nền độc lập thực sự.
- Một áng văn đã mở ra một thời đại, một kỉ nguyên mới cho dân tộc và trong lòng bao người. Áng văn ấy mãi trường tồn cùng năm tháng và đi vào lịch sử văn học dân tộc bằng chính sức hút của một áng văn chính luận thật sự.
c. Kết bài
- Khẳng định và nhấn mạnh: Tuyên ngôn Độc lập là một áng văn mẫu mực
- Mở rộng vấn đề: Những suy nghĩ, đánh giá của mỗi cá nhân học sinh.
Bài văn mẫu
Đề bài: Chứng minh “Tuyên ngôn Độc lập” là một áng văn chính luận mẫu mực.
Gợi ý làm bài
Hồ Chí Minh – vị cha già kính yêu của dân tộc ta ngàn đời tôn kính, biết ơn là một trong những nhà văn bậc thầy về thể chính luận. Trong những áng văn chương đồ sộ mà người để lại, “Tuyên ngôn độc lập” hiện lên như một áng văn chính luận mẫu mực nhất, là kết tinh của giá trị lịch sử, giá trị thời đại và nó trường tồn bất diệt.
Toàn văn bản “Tuyên ngôn Độc lập” không quá dài mà rất súc tích, cô đọng, hàm ý sâu sa. Bản tuyên ngôn độc lập được ra đời vào ngày 26 tháng 8 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ Việt Bắc về tới Hà Nội. Tại căn nhà số 48 phố Hàng Ngang, người soạn thảo bản Tuyên ngôn và sau đó, Người thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đọc bản Tuyên ngôn Độc lập.
Hồ Chí Minh dùng những lí lẽ đanh thép, những lập luận chặt chẽ, những bằng chứng không thể chối cãi được để viết nên áng văn chính luận mẫu mực. Không chỉ vậy, văn kiện này còn là tấm lòng yêu nước nồng nàn, niềm tự hào dân tộc mãnh liệt, sự khao khát độc lập tự do và ý chí quyết tâm bảo vệ tự do, độc lập của nhân dân Việt Nam ở Người.
—Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến—
Bản tuyên ngôn gần như chỉ xóay sâu vào hai trọng điểm lớn: một là, phủ nhận hoàn toàn quyền liên quan đến thực dân pháp, hai là khẳng định quyền độc lập và ý thức bảo vệ mãnh liệt quyền độc lập đã giành được ấy: “Tuyên bố thoát ly hẳn quan hệ với Pháp, xóa bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã ký về nước Việt Nam, xóa bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam”.
Từ những lí lẽ trên, Người như muốn tuyên bố cho cả thế giới biết rằng: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.” Để đánh đổi được nền độc lập ấy, biết bao nhiêu con người đã phải hi sinh, họ nằm xuống nơi đất khách quê người, họ bỏ tuổi trẻ còn dở dang, họ bỏ cuộc sống êm đềm bên người thân, gia đình, bạn bè, theo tiếng gọi của tổ quốc để chiến đấu, bảo vệ, giữ gìn những cái mà chúng ta đã giành được. Người đã khẳng định: “Sự thật đã thành một nước tự do, độc lập” thật tuyệt vời biết bao. Trong phần tuyên này, Hồ Chí Minh cũng hết sức thuyết phục khi lồng ghép lập luận, lí lẽ sắc bén, ngòi bút chính luận thâm thúy với những từ ngữ hào hùng, khí thế của thể văn chính luận.
Có thể thấy rằng, Tuyên ngôn độc lập là một áng văn chính luận mẫu mực khai sinh ra Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Bằng lí lẽ, lập luận sắc bén, giọng văn thay đổi luân chuyển nhịp nhàng, Người vừa vạch ra hàng loạt tội ác tày đình của thực dân Pháp, vừa bày tỏ lòng biết ơn sự hi sinh, tình yêu quê hương sâu sắc của dân tộc Việt Nam đã đúc kết thành một làn sóng mạnh mẽ. “Tuyên ngôn độc lập” như mở ra một trang sử mới cho lịch sử nước nhà, mở đầu cho kỉ nguyên độc lập tự do, là bàn đạp cho Việt Nam hòa mình vào với thế giới.
Trên đây là hệ thống kiến thức ngắn gọn, chi tiết và bài văn mẫu cho đề bài: Chứng minh Tuyên ngôn Độc lập là một áng văn chính luận mẫu mực. Đồng thời, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tuyên ngôn độc lập và soạn bài Tuyên ngôn độc lập để củng cố kiến thức trọng tâm đã học. Ngoài ra,để có cái nhìn khái quát hơn về tác phẩm các em có thể xem thêm bài văn mẫu chứng minh Tuyên ngôn độc lập là một văn kiện lịch sử vô giá. Mong rằng những tài liệu trên sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ôn thi THPT Quốc gia sắp tới!
— MOD Ngữ văn HOC247 (tổng hợp và biên soạn)
