Soạn bài Nghệ thuật băm thịt gà
* Trước khi đọc:
Câu hỏi 1 (Trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Theo bạn, ngoài lĩnh vực nghệ thuật chuyên nghiệp, người ta thường dùng “nghệ thuật” và “nghệ sĩ” để chỉ hoạt động hoặc con người như thế nào?
Trả lời
Theo tôi, ngoài lĩnh vực nghệ thuật chuyên nghiệp người ta sẽ thường dùng để chỉ những hoạt động như nấu ăn, thiết kế đồ họa,… những công việc cần phải có sự tỉ mỉ, cẩn thận cao.
Câu hỏi 2 (Trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bạn hãy phân biệt tập tục (phong tục, tập quán) và hủ tục. Nêu ví dụ để làm rõ ý kiến của mình.
Trả lời
|
Khái niệm |
Đặc điểm |
Ví dụ |
|
|
Tập tục (phong tục, tập quán) |
Những thói quen, nếp sống và cách thức sinh hoạt được hình thành và lưu truyền qua nhiều thế hệ trong một cộng đồng. |
Mang tính tích cực và phù hợp với điều kiện xã hội, những giá trị này thể hiện văn hóa tốt đẹp của cộng đồng; Góp phần duy trì sự ổn định và đoàn kết trong cộng đồng; Có khả năng thay đổi theo thời gian để thích ứng với điều kiện mới. |
Tết Nguyên Đán, Tục thờ cúng tổ tiên,… |
|
Hủ tục |
Những thói quen, nếp sống và cách thức sinh hoạt lạc hậu, phi khoa học, trái với đạo đức và pháp luật. |
Mang tính tiêu cực và gây cản trở sự phát triển của xã hội, những điều này cần được loại bỏ để xây dựng một xã hội văn minh và tiến bộ. |
Tục tảo hôn, tục bắt vợ,… |
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc
1. Chú ý: cách tác giả dẫn dắt vào không gian của câu chuyện.
Trả lời
Tác giả mở đầu câu chuyện bằng cuộc gặp gỡ tự nhiên và tình cờ với người bạn cũ tên Lăng Vân, từ đó biết được thông tin éo le rằng ngày mai nhà anh ta phải chứa hàng xóm. Bằng tình huống bất ngờ này, tác giả đã khéo léo tạo nên sự tò mò cho người đọc.
2. Việc đan xen giữa yếu tố miêu tả, tự sự và ngôn ngữ đối thoại có hiệu quả như thế nào?
Trả lời
– Tạo sự sinh động, hấp dẫn cho tác phẩm
– Thể hiện được rõ tính cách của nhân vật
– Làm nổi bật lên chủ đề của tác phẩm.
3. Chú ý cách kể, miểu tả chi tiết cùng thủ pháp “gây tò mò” về quá trình băm thịt gà.
Trả lời
Cách kể chuyện và miêu tả chi tiết kết hợp với thủ pháp “gây tò mò” là một biện pháp nghệ thuật hiệu quả, giúp tác giả Ngô Tất Tố tái hiện sinh động quá trình băm thịt gà trong “Nghệ thuật băm thịt gà”. Qua đó, tác giả cũng thể hiện sự trân trọng đối với những người lao động bình dị, góp phần tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
4. Các chi tiết miêu tả động tác, âm thanh khi băm thịt gà có tác dụng gì?
Trả lời
– Thể hiện sự khéo léo, tài ba của anh Mới
– Tạo sự sinh động, hấp dẫn cho tác phẩm
– Làm nổi bật chủ đề của tác phẩm: “nghệ thuật” băm thịt gà
5. Đoạn kết tạo ấn tượng thế nào cho người đọc?
Trả lời
– Gây bất ngờ: Băm được 92 miếng thịt gà
– Gây ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc
– Làm nổi bật chủ đề của tác phẩm.
– Khẳng định tài năng của anh Mới: “Nghệ thuật” băm thịt gà
* Sau khi đọc:
Nội dung chính: Kể về một con người tài năng – anh Mới – với “nghệ thuật” băm thịt gà.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nhan đề của văn bản có thể gợi lên những suy luận, phán đoán gì về nội dung được đề cập trong bài phóng sự?
Trả lời
Nội dung bài viết sẽ đề cập đến “nghệ thuật” băm thịt gà, một kỹ năng đặc biệt và độc đáo. “Nghệ thuật” băm thịt gà cũng có thể được sử dụng như một ẩn dụ cho những hành động phi nghĩa và phi nhân đạo. Cách tiếp cận này không chỉ gây tò mò mà còn thu hút sự chú ý của người đọc.
Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Các sự việc chính trong văn bản được tác giả thuật lại theo trình tự nào? Nhận xét về cách quan sát, ghi chép hiện thực của tác giả.
Trả lời
– Các sự việc chính được thuật lại: đầu tiên là giới thiệu nhân vật anh Mới và tài năng của anh; tiếp theo là miêu tả chi tiết cảnh anh “trình diễn”; cuối cùng là nêu kết quả của việc băm thịt gà và cảm nhận của người viết.
– Nhận xét:
+ Cách quan sát tỉ mỉ, sắc bén
+ Có khả năng nắm bắt được tính cách của nhân vật.
+ Các sự việc được kể lại một cách logic, tỉ mỉ, mạch lạc.
Câu 3 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Cảnh anh mõ làng băm thịt gà trong cuộc chia cỗ phản ánh hiện thực gì ở nông thôn Việt Nam xưa?
Trả lời
Phản ánh lên hiện thực ở nông thôn Việt Nam xưa:
– Bọn cường hào hách dịch chỉ biết hưởng thụ mà không biết lao động
– Những người nông dân thì nghèo đói, khổ cực, bị áp bức
=> Một xã hội đầy bất công.
Câu 4 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nhận xét về tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài phóng sự.
Trả lời
– Giúp cho bài phóng sự có tính chân thực cao, gây ấn tượng cho người đọc.
– Tạo sự đồng cảm cho người đọc với những người nông dân nghèo khổ.
Câu 5 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chỉ ra và phân tích những yếu tố tạo nên giọng điệu của bài phóng sự.
Trả lời
– Giọng điệu của phóng sự: Châm biếm, mỉa mai với chế độ xưa nhưng vẫn pha chút thương cảm, xót xa cho những thân phận đáng thương.
– Ngôi kể thứ nhất là yếu tố quan trọng tạo nên giọng điệu của bài phóng sự: giúp tác giả thể hiện trực tiếp cảm xúc, quan điểm cá nhân.
Câu 6 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Theo bạn, những nội dung được đề cập trong văn bản có ý nghĩa đối với thực tiễn hiện nay không? Lí giải ý kiến của bạn.
Trả lời
Bài học về đạo đức:
– Lên án sự tham lam và bủn xỉn, đồng thời ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người lao động.
– Bài học về xây dựng xã hội:
– Phê phán xã hội bất công và thối nát, khẳng định giá trị của công bằng và bác ái.
Câu 7 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Hãy khái quát đặc điểm cơ bản của thể loại phóng sự qua văn bản Nghệ thuật băm thịt gà.
Trả lời
Đặc điểm cơ bản của thể loại phóng sự qua văn bản “Nghệ thuật băm thịt gà”:
– Phản ánh lên hiện thực
– Độ chính xác cao
– Tính sinh động
* Kết nối đọc – viết
Đề bài (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận về một khía cạnh nội dung hoặc nghệ thuật của văn bản Nghệ thuật băm thịt gà mà bạn tâm đắc.
Trả lời
Nghệ thuật châm biếm là một trong những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn của văn bản “Nghệ thuật băm thịt gà”. Ngòi bút sắc sảo và trào phúng của tác giả Ngô Tất Tố đã phơi bày hiện thực xã hội Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám với tất cả những bất công và thối nát. Tác giả tập trung miêu tả cảnh chia cỗ phần, đặc biệt là chi tiết anh Mới băm thịt gà. Bằng những miêu tả sinh động và cụ thể, tác giả đã lột tả sự tham lam và bủn xỉn của bọn cường hào, chức dịch, những kẻ chỉ biết lo tranh giành phần hơn cho mình, bất chấp mọi đạo lý. Điển hình là hình ảnh “cụ” với bộ râu dài, “ngồi chễm chệ trên chiếc sập gụ”, “mắt hau háu”, “tay run run”, hay “thằng mõ” “lẻo lẻo”, “nhanh như cắt” vơ vét từng miếng thịt gà. Tác giả sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ và cường điệu để tăng tính châm biếm. Ví dụ, so sánh “cụ” với “chim cắt” và “thằng mõ” với “chó sói”. Tóm lại, nhờ nghệ thuật châm biếm sắc sảo, tác giả đã phơi bày hiện thực xã hội một cách sinh động và thể hiện thái độ căm phẫn, mỉa mai đối với bọn thống trị.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 12 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Tri thức ngữ văn trang 38
Nghệ thuật băm thịt gà
Bước vào đời
Thực hành tiếng Việt trang 50
Viết bài văn nghị luận bàn về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ (Cách ứng xử trong các mối quan hệ gia đình, xã hội)
Trình bày quan điểm về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ (Cách ứng xử trong các mối quan hệ gia đình, xã hội)