Soạn bài Con người không thể bị đánh bại
Đọc văn bản “Con người không thể bị đánh bại” (SGK trang 60-62), chọn phương án đúng cho mỗi câu hỏi từ câu 1 đến câu 4 và trả lời các câu hỏi từ câu 5 đến câu 10:
Câu 1 (trang 62 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Đọc phần 1 và cho biết con cá kiếm đang ở đâu cùng với ông lão Xan-ti-a-gô?
A. Con cá trên thuyền, nằm đờ ra cạnh ông lão
B. Con cá nằm im trên bờ, bên cạnh ông lão
C. Con cá bơi dưới nước với cái miệng mím chặt
D. Con cá nằm trên mặt nước, phơi bụng lên trời
Trả lời:
Chọn đáp án C
Câu 2 (trang 62 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Câu nào sau đây miêu tả chi tiết, cụ thể hình dáng đẹp đẽ của con cá mập:
A. Nó ngoi lên rất nhanh và hoàn toàn bất cẩn đến mức đã xé tung mặt nước xanh thẳm, nhao mình trong ánh nắng.
B. Nó là con cá mập ma-kô cực lớn, được cấu tạo để bơi nhanh như bất kì loài cá nào bơi nhanh nhất ở biển và mọi thứ trên người nó đều đẹp, chỉ trừ bộ hàm.
C. Lưng nó cũng xanh như lưng loài cá kiếm, bụng nó ánh bạc, da bóng mượt và tuyệt đẹp.
D. Đây là giống cá được cấu tạo để ăn thịt tất cả các loài cá khác ở biển, chúng nhanh nhẹn, khoẻ mạnh và được trang bị lợi hại đến mức chẳng còn có bất kì đối thủ nào nữa.
Trả lời:
Chọn đáp án C
Câu 3 (trang 63 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Đọc kĩ phần 3 và cho biết nội dung chính của phần này là gì?
A. Miêu tả tâm trạng của ông lão khi đưa con cá kiếm vào bờ
B. Miêu tả hình dáng, cấu tạo của cá mập ma-kô
C. Miêu tả cuộc chiến đấu giữa ông lão và con cá mập
D. Suy nghĩ của ông lão về những điều tốt đẹp ở trên đời
Trả lời:
Chọn đáp án C
Câu 4 (trang 63 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Câu nào sau đây thể hiện rõ ý chí của ông lão Xan-ti-a-gô?
A. Con người có thể bị huỷ diệt chứ không thể bị đánh bại.
B. Cái quá tốt đẹp thì khó bền.
C. Hắn đớp khoảng bốn mươi pao rồi.
D. Mình chỉ hơn cu cậu ở mánh khoé mà thôi và cu cậu thì chẳng hề định làm gì hại mình.
Trả lời:
Chọn đáp án A
Câu 5 (trang 63 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Trong đoạn trích, có mấy lần xuất hiện từ “lão nghĩ” và “lão nói”? Việc sử dụng nhiều lần các cụm từ đó có tác dụng gì?
Trả lời:
– Từ “lão nghĩ” xuất hiện 5 lần và từ “lão nói” chỉ xuất hiện một lần
– Tác dụng: Thể hiện dòng suy nghĩ nội tâm và những trăn trở của nhân vật trước các hiện tượng và hành động. Một lần duy nhất, từ “lão nói” xuất hiện cũng chính là tinh thần của đoạn trích “Con người sinh ra không phải để dành cho thất bại”.
Câu 6 (trang 63 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Hãy cho biết suy nghĩ của ông lão Xan-ti-a-gô trong phần 1. Tại sao ông lão lại có tâm trạng và suy nghĩ đó?
Trả lời:
– Suy nghĩ của ông lão Xan-ti-a-gô: Ông biết đây là thật chứ không phải là mơ, ông cần giữ đầu óc tỉnh táo, ông trăn trở với những suy nghĩ làm sao có thể đưa con cá vào bờ.
– Ông lão lại có tâm trạng và suy nghĩ đó bởi đã 84 lần ra khơi, ông không câu được con cá nào, giờ đây ông bắt được con cá kiếm khổng lồ, vì vậy ông cảm thấy vui sướng lắm mà luôn tự dặn bản thân phải tỉnh táo để chắc rằng đây không phải là mơ và luôn trăn trở tìm cách đưa nó vào bờ.
Câu 7 (trang 63 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nêu nhận xét của em về nghệ thuật miêu tả con cá mập ma-kô của tác giả. Thái độ của ông lão Xan-ti-a-gô đối với con cá mập như thế nào?
Trả lời:
– Nhận xét: Tác giả đã miêu tả con cá mập ma-kô vô cùng mạnh mẽ và hung bạo, thông qua việc sử dụng một loạt những động từ mạnh như “lao rất nhanh”, “xé tung mặt nước”,“bổ phập”,”đớp ngập”, “rách toác”,…
– Thái độ của ông lão đối với con cá mập vô cùng mạnh mẽ và dũng cảm. Ông vẫn quyết tâm đối mặt với con cá mập dẫu biết rằng có ít hi vọng, sử dụng mọi điều có thể “đầu óc lão tỉnh táo và sáng suốt”, “bằng quyết tâm và tất cả lòng căm hận”
Câu 8 (trang 63 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chân dung ông lão Xan-ti-a-gô được tạo dựng qua những phương diện nào? Nêu các chi tiết trong văn bản cho thấy rõ niềm tin, ý chí và nghị lực của ông lão.
Trả lời:
– Chân dung ông lão Xan-ti-a-gô được tạo dựng qua những phương diện:
+ Phần tóm tắt: Mặc cho 84 lần ra khơi không câu được con cá nào nhưng ông không nản chí, đến lần thứ 85 ông lão giong thuyền ra khơi”
+ Những lời độc thoại nội tâm
+ Cuộc chiến đấu với con cá mập
– Chi tiết thể hiện niềm tin, ý chí và nghị lực của ông lão :
+ Sau 84 lần ra khơi không câu được cá, lão không nản chí, quyết tâm ra khơi lần thứ 85.
+ Ông quyết tâm đối mặt với con cá mập dẫu biết rằng có ít hi vọng, đặc biệt là chi tiết ông đâm con cá mập “bằng quyết tâm và tất cả lòng căm hận”
+ Lão nói “Con người sinh ra không phải để dành cho thất bại”. “Con người có thể bị huỷ diệt chứ không thể bị đánh bại”
Câu 9 (trang 63 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Em suy nghĩ gì về câu nói của nhân vật ông lão Xan-ti-a-gô: “Con người có thể bị huỷ diệt chứ không thể bị đánh bại.”?
Trả lời:
Đó là câu nói ẩn chứa nghị lực mạnh mẽ và lòng quyết tâm to lớn. Từ đó rút ra một chân lý rằng, con người có thể chết đi về mặt thể xác nhưng trước mọi gian khổ khó khăn cũng không thể triệt tiêu ý chí mạnh mẽ, sắt đá bên trong con người.
Câu 10 (trang 63 sgk Ngữ văn lớp 12 – Cánh diều): Điểm đặc trưng cho phong cách của Hê-minh-uê là lối viết giản dị, chính xác, hàm súc. Hãy phân tích những biểu hiện của phong cách đó qua đoạn trích Con người không thể bị đánh bại.
Trả lời:
– Ngôn từ cô đọng, hàm súc. Đằng sau những ngôn từ hàm súc ấy chính là một tư tưởng lớn, là khoảng không để mỗi độc gia có thể suy nghĩ về ý nghĩa câu chuyện.
– Xây dựng hình tượng giản dị, gần gũi với đời sống, đó là ông lão đánh cá, con cá kiếm và cá mập.
+ Ông lão đánh cá biểu tượng cho người lao động có tinh thần bền bỉ, ý chí mạnh mẽ chinh phục tự nhiên hay cũng chính là ước mơ của họ.
+ Con cá kiếm biểu tượng cho khát vọng mà mỗi con người theo đuổi.
+ Con cá mập mang ý nghĩa biểu trưng cho những khó khăn, thử thách trên con đường chinh phục ước mơ của mỗi con người.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 12 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Tranh luận về một vấn đề có những ý kiến trái ngược nhau
Tự đánh giá: Con người không thể bị đánh bại
Hướng dẫn tự học trang 63
Tri thức Ngữ văn trang 64
Đàn ghi ta của Lor-ca
Bài thơ của một người yêu nước mình