Soạn bài Lá Diêu Bông (Hoàng Cầm)
* Đọc văn bản
Nội dung chính: Bài thơ là câu chuyện tình đơn phương của cậu bé tám tuổi đối với người chị nhà bên đã mười sáu.
* Sau khi đọc
Câu 1 (trang 48 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Những hình ảnh trong hai đoạn đầu cho bạn biết điều gì về tâm tư của người chị và cảm xúc của chủ thể trữ tình đối với chị?
Trả lời:
– Nhân vật Chị được xuất hiện với dáng vẻ Chị Hai Quan họ- người gái quê Kinh Bắc qua trang phục váy Đình Bảng. Hình ảnh người Chị đi tìm “Lá” hay đi tìm hạnh phúc tình yêu? Qua những tình tiết thách đố, ta càng thấy người Chị có những diễn biến tâm trạng đầy uẩn khúc, khó hiểu và có cả sự xao động, không bình thường.
– Nhân vật trữ tình ngây thơ, non nớt, cố gắng tìm kiếm lá diêu bông để lấy chị làm vợ.
Câu 2 (trang 48 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong bốn đoạn thơ tiếp theo. Liệt kê những hình ảnh, chi tiết đáng chú ý trong bốn đoạn thơ này và nhận xét về sự khác biệt trong phản ứng và cảm xúc của người chị qua các đoạn thơ.
Trả lời:
– Biện pháp tu từ điệp ngữ nhân mạnh hành trình nỗ lực kiếm tìm không mệt mỏi của nhân vật trữ tình, miêu tả tâm trạng của chị qua bốn lần nhận lá được diễn tả ở những cung bậc tình cảm khác nhau
+ Để diễn tả lần thứ nhất Em đưa Lá, câu thơ đã chỉ ra thời gian rất ngắn – “Hai ngày sau Em tìm thấy Lá”. Vẫn là thơ lục bát, nhưng cách ngắt nhịp 3/4 và cách sử dụng thanh điệu lại không theo lối truyền thống, bởi năm thanh bằng đứng đầu và hai thanh trắc- “thấy Lá” đứng cuối, hai danh từ Em và Lá được viết hoa. Điều đó đã cho thấy tình thực của Em khá rõ- rất yêu Chị.
+ Lần thứ hai, Em đưa Lá vào thời gian sau một năm. Vậy là từ “hai ngày” sang “mùa đông năm sau”, cái “lắc đầu” của Chị có cảm giác nhẹ hơn cái giận dữ ban đầu, Chị đã lờ đi như một sự phủ nhận. Đến ngày cưới, thì thực sự Chị đã yên phận. Trong cái yên phận ấy dường như còn có cả niềm vui bên trong nên “Chị cười, xe chỉ ấm trôn kim”.
+ Lần thứ ba, chị xoè lòng bàn tay, nhìn thời gian trôi đi như cả đời người vậy qua kẽ những ngón tay ấp vào mặt. Động tác ấy của Chị như để che dấu một điều gì.
+ Lần thứ tư, Chị thừa nhận một cách âm thầm, đau khổ, không nói ra cho Em biết, cũng không dám nhìn vì sợ nhìn thì càng đau khổ thêm. Cũng có thể lần này, Chị thấy tình của Em chân thật quá, vĩ đại trùm lấp cả Chị.
Câu 3 (trang 48 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Theo bạn, hình ảnh lá diêu bông biểu trưng cho điều gì?
Trả lời:
Hình ảnh lá diêu bông tượng trưng cho cái đẹp lý tưởng của tình yêu. Trong cuộc đời, việc đi tìm lý tưởng luôn đầy gian lao vất vả, cũng lắm thác nhiều ghềnh. Điều nhà thơ muốn nhấn ở đây là ý nghĩa mơ ước cuộc đời, là một tình yêu đẹp. Vì thế bài thơ bộc lộ ý nghĩa nhân bản lớn, chứ không chỉ đơn giản là câu chuyện tình.
Câu 4 (trang 48 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Điều bạn ấn tượng nhất về bài thơ là gì? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp.
Trả lời:
Điều ấn tượng đó là tình cảm của nhân vật trữ tình đối với người chị, bài thơ là hành trình tìm kiếm tình yêu đầy khát vọng.
Bố cục đoạn trích Lá Diêu Bông
– Phần 1 (từ đầu đến… gọi là chồng): hình ảnh người Chị.
– Phần 2 (tiếp theo đến….chị không nhìn): tâm trạng của Chị qua bốn lần nhận Lá.
– Phần 3 (đoạn còn lại): cảm xúc đầy sự tuyệt vọng của nhà thơ.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 12 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Hai đứa trẻ (Thạch Lam)
Lá Diêu Bông (Hoàng Cầm)
Thực hành tiếng Việt trang 49
Cuộc gặp gỡ tình cờ (Hi-gu-chi-chi-y-0).
Viết bài văn nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ
Trao đổi về một vấn đề liên quan đến cơ hội và thách thức đối với đất nước