Soạn bài Cảm hứng và sáng tạo
Câu hỏi 1 trang 88 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1: Vấn đề cảm hứng và vai trò của cảm hứng được bàn luận trong văn bản; tầm quan trọng của vấn đề đó đối với đời sống của cá nhân và cộng đồng.
Trả lời:
Vấn đề cảm hứng:
– Cảm hứng là trạng thái tâm lý đặc biệt khi con người có những rung động mãnh liệt, những cảm xúc dạt dào trước một sự vật, hiện tượng nào đó trong cuộc sống.
– Cảm hứng là nguồn thúc đẩy con người sáng tạo, tạo ra những giá trị mới cho đời sống.
Vai trò của cảm hứng:
– Đối với cá nhân:
+ con người vượt qua những giới hạn bản thân, đạt đến những thành công mới.
+ Mang lại niềm vui, sự hứng khởi trong cuộc sống.
+ Giúp con người hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng tâm hồn.
– Đối với cộng đồng:
+ Thúc đẩy sự phát triển của khoa học, văn hóa, xã hội.
+ Góp phần tạo nên những giá trị tinh thần mới cho cộng đồng.
+ Giúp con người gắn kết với nhau, tạo nên sự đoàn kết và yêu thương.
– Tầm quan trọng của vấn đề cảm hứng:
+ Cảm hứng là một vấn đề quan trọng đối với đời sống của cá nhân và cộng đồng.
+ Cảm hứng giúp con người phát triển toàn diện, sống có ý nghĩa và đóng góp cho xã hội.
+ Mỗi người cần biết khơi gợi và nuôi dưỡng cảm hứng cho bản thân để sống một cuộc sống tốt đẹp hơn.
* Văn bản “Cảm hứng và sáng tạo” – Nguyễn Trần Bạt:
– Tác giả: Nguyễn Trần Bạt (1906 – 1986), nhà văn, nhà báo, nhà nghiên cứu văn học Việt Nam.
– Nội dung:
+ Phân tích vai trò và tầm quan trọng của cảm hứng trong đời sống con người.
+ Khẳng định cảm hứng là nguồn gốc của mọi sáng tạo.
+ Nêu ra những cách khơi gợi và nuôi dưỡng cảm hứng.
– Nghệ thuật:
+ Lập luận chặt chẽ, logic.
+ Sử dụng nhiều dẫn chứng sinh động.
+ Ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu.
– Ý nghĩa:
+ Giúp con người hiểu rõ hơn về vai trò và tầm quan trọng của cảm hứng.
+ Gợi ý những cách khơi gợi và nuôi dưỡng cảm hứng cho bản thân.
+ Thúc đẩy con người sáng tạo trong mọi lĩnh vực của đời sống.
– Liên hệ bản thân:
+ Mỗi người cần ý thức được tầm quan trọng của cảm hứng và có những cách khơi gợi, nuôi dưỡng cảm hứng cho bản thân.
+ Cần rèn luyện những phẩm chất tốt đẹp để có thể cảm nhận được những điều tốt đẹp trong cuộc sống, từ đó khơi nguồn cảm hứng sáng tạo.
Câu hỏi 2 trang 88 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1: Cách diễn giải về cảm hứng; vai trò của cảm hứng trong sáng tạo; phạm vi ảnh hưởng của cảm hứng đối với cá nhân, cộng đồng; mối quan hệ giữa cảm hứng và trí tuệ, giữa cảm hứng và tự do,…
Trả lời:
Cách diễn giải về cảm hứng trong văn bản “Cảm hứng và sáng tạo” – Nguyễn Trần Bạt:
1. Cảm hứng là gì?
– Là trạng thái tinh thần đặc biệt: Khi con người say mê, hứng thú, dồn hết tâm trí vào một việc gì đó.
– Là nguồn động lực thúc đẩy con người sáng tạo: Giúp con người vượt qua những rào cản, khó khăn, để hoàn thành tốt công việc.
– Là trạng thái cảm xúc mãnh liệt: Nảy sinh từ những rung động trước cái đẹp, cái cao cả, trước những điều mới mẻ, kỳ diệu.
2. Vai trò của cảm hứng trong sáng tạo:
– Là điều kiện tiên quyết: Thiếu cảm hứng, sáng tạo sẽ trở nên gượng gạo, thiếu sức sống.
– Là chìa khóa mở ra cánh cửa sáng tạo: Giúp con người tìm ra những ý tưởng mới mẻ, độc đáo.
– Là động lực thúc đẩy con người: Giúp con người nỗ lực hết mình để hoàn thành tác phẩm.
3. Phạm vi ảnh hưởng của cảm hứng:
Đối với cá nhân:
– Giúp con người hoàn thiện bản thân, phát triển tài năng.
– Mang lại niềm vui, sự hứng khởi trong cuộc sống.
– Góp phần tạo nên thành công trong công việc.
Đối với cộng đồng:
– Thúc đẩy sự phát triển của khoa học, kỹ thuật, văn hóa, xã hội.
– Góp phần tạo nên những giá trị tinh thần cao đẹp cho con người.
4. Mối quan hệ giữa cảm hứng và trí tuệ:
– Cảm hứng và trí tuệ là hai yếu tố bổ sung cho nhau: Cảm hứng giúp trí tuệ hoạt động hiệu quả hơn, trí tuệ giúp cảm hứng được định hướng và phát huy đúng đắn.
– Cảm hứng giúp trí tuệ: Nhìn nhận vấn đề một cách sáng tạo, tìm ra những giải pháp mới mẻ.
– Trí tuệ giúp cảm hứng: Được kiểm soát và định hướng, tránh sa vào những ảo tưởng, mơ hồ.
5. Mối quan hệ giữa cảm hứng và tự do:
– Cảm hứng cần có tự do để phát triển: Khi con người được tự do tư tưởng, tự do sáng tạo, họ sẽ dễ dàng có được cảm hứng.
– Cảm hứng giúp con người: Trân trọng tự do, đấu tranh cho tự do.
Câu hỏi 3 trang 88 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1: Quan điểm, thái độ của tác giả khi bàn về vấn đề cảm hứng trong hoạt động sáng tạo của con người.
Trả lời:
Quan điểm, thái độ của tác giả Nguyễn Trần Bạt khi bàn về vấn đề cảm hứng trong hoạt động sáng tạo của con người:
1. Quan điểm:
– Cảm hứng là yếu tố quan trọng: Điều kiện tiên quyết cho sáng tạo.
– Cảm hứng có thể xuất hiện từ nhiều nguồn khác nhau: Cái đẹp, cái cao cả, những điều mới mẻ, kỳ diệu,…
– Cảm hứng cần được kết hợp với trí tuệ và tự do: Để tạo nên những tác phẩm sáng tạo có giá trị.
2. Thái độ:
– Trân trọng, đề cao vai trò của cảm hứng: “Cảm hứng là cái thiêng liêng nhất của người nghệ sĩ”.
– Khuyến khích con người tìm kiếm, khơi gợi cảm hứng: “Hãy mở rộng tâm hồn để đón nhận cảm hứng”.
– Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp cảm hứng với trí tuệ và tự do: “Cảm hứng cần được kiểm soát bởi lý trí và được chắp cánh bởi tự do”.
3. Một số biểu hiện cụ thể về quan điểm, thái độ của tác giả:
– Sử dụng nhiều hình ảnh, ví dụ sinh động: So sánh cảm hứng với “ngọn lửa”, “ánh sáng”,…
– Lập luận chặt chẽ, logic: Phân tích mối quan hệ giữa cảm hứng với trí tuệ, tự do.
– Giọng văn say mê, truyền cảm hứng: Thể hiện niềm tin vào sức mạnh của cảm hứng.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 12 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Củng cố, mở rộng trang 88
Cảm hứng và sáng tạo (Trích – Nguyễn Trần Bạt)
Hải khẩu linh từ – Đền thiêng của bể (Trích – Đoàn Thị Điểm)
Muối của rừng (Trích – Nguyễn Huy Thiệp)
Thực hành tiếng Việt: Nghệ thuật sử dụng điển cố trong tác phẩm văn học
Viết bài văn nghị luận về việc vay mượn – cải biến – sáng tạo trong một tác phẩm văn học