1. Tóm tắt nội dung bài học
Các bước triển khai bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ
a. Bước 1: Xác định các yêu cầu của đề
- Xác định dạng đề, yêu cầu nội dung (đối tượng), yêu cầu về phương pháp, Yêu cầu về phạm vi tư liệu – dẫn chứng.
b. Bước 2: Lập dàn ý
- Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả, bài thơ, đoạn thơ (vị trí đoạn thơ).
- Thân bài:
- Khái quát về phong cách tác giả, hoàn cảnh sáng tác, nội dung chính, … của bài thơ. Nêu vị trí đoạn thơ, thể thơ, chú ý âm điệu, giọng điệu.
- Bàn về những giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ để làm rõ vấn đề cần nghị luận.
- Có thể bổ ngang : phân tích từng khổ, từng dòng.
- Có thể bổ dọc bài thơ : Phân tích theo hình tượng, theo nội dung xuyên suốt bài thơ.
- Chú ý những hình ảnh biểu tượng, những lối nói ví von so sánh, những biện pháp nghệ thuật tiêu biểu.
- Cần bám sát từ ngữ, âm thanh, vần , nhịp điệu, cấu tứ,… của bài thơ để phân tích.
- Kết bài: Đánh giá chung về bài thơ, đoạn thơ.
c. Bước 3: Viết bài.
d. Bước 4: Kiểm tra, chỉnh sửa (nếu có).
2. Hướng dẫn luyện tập
Đề bài:
Hãy phân tích đoạn thơ sau trong bài “Tràng giang” của Huy Cận:
“Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,
Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa
Lòng quê dợn dợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà”.
Gợi ý làm bài:
a. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm.
- Giới thiệu về đoạn thơ cần phân tích.
b. Thân bài
- Nội dung:
- Cảnh chiều xuống trên sông: đẹp nhưng buồn.
- Tâm trạng của nhà thơ: Nỗi buồn nhớ nhà, nhớ quê hương.
- Nghệ thuật:
- Hình ảnh đối lập, gợi cảm: núi mây hùng vĩ cánh chim bé nhỏ.
- Âm điệu phù hợp: dập dềnh, mênh mang như sóng nước trên Tràng giang.
- Tứ thơ mới mẻ có sự kết hợp giữa bút pháp cổ điển của thơ Đường với bút pháp lãng mạn của thơ mới.
c. Kết bài
- Đánh giá lại giá trị của đoạn thơ.
Trả lời